خوبي‌ها و خطرهاي کيسه‌ هواي خودرو

آنچه با شنيدن نام کيسه‌هوايي خودرو در ذهن خيلي‌ها شکل مي‌گيرد، يک بالن سفيدرنگ است که هنگام تصادف در مقابل سرنشينان به سرعت باز شده و مانع برخورد آنها به شيشه جلوي اتومبيل مي‌شود. اما واقعيت اين است که اين کيسه‌هايي که امروزه جزو امکانات اصلي خودروها شده و هنوز براي کارايي بيشتر و استفاده‌هاي بهتر تحت آزمايش هستند، تاکنون توانسته‌اند جان هزاران نفر را نجات دهند.
کيسه‌هاي هوا در حال حاضر جزو ضروري‌ترين تجهيزات ايمني خودروها شده و به نظر مي‌رسد در کشور ما هم تا يکي دو سال آينده اين وسيله جزو تجهيزات ضروري خودرو شود ولي به راستي، صاحبان خودرو در کشورمان تا چه حد به عملکرد اين وسيله در خودروي مورد استفاده خود آگاه هستند و همچنين تا چه حد در خصوص روش استفاده بهينه از آن و خطرات احتمالي استفاده نادرست از آن آموزش ديده‌اند؟

آشنايي با کيسه‌هاي هوايي
 

کيسه‌هاي هوايي نوعي از سيستم امنيتي خودروها مثل کمربند ايمني هستند که به منظور جلوگيري از برخورد سرنشينان با بخش‌هاي ثابت خودرو طراحي شده‌اند. امتياز مهم اين کيسه‌ها آن است که طبق قانون پاسکال هرچه سطح مورد تماس در انتقال نيرو بيشتر باشد، شدت صدمات کاهش مي‌يابد. کيسه‌هاي هوايي معمولا در قسمت‌ فرمان، داشبورد، درها، سقف يا قسمت پشتي صند‌لي‌ها که داراي حسگر است، نصب مي‌شوند تا آثار تصادف و ضربات را روي سرنشينان کم کنند.

انواع کيسه هوايي
 

پيشرفته‌ترين نوع کيسه‌هاي هوايي آنهايي هستند که از سر محافظت مي‌کنند. اين نوع کيسه‌هاي هوايي مي‌توانند بخش بيشتري از خودرو را با چند رديف صندلي مثل ون‌ها پوشش دهند. 2 نوع کيسه هوايي وجود دارد، نوعي که از جلو باز مي‌شود و ديگري که از نوع جانبي است. کيسه‌ هوايي طوري طراحي شده‌ که سر و قفسه سينه را موقع حوادث رانندگي که از پهلو رخ مي‌دهد، محافظت مي‌کند. اين نوع که خود ترکيبي از چند کيسه هوايي است، به سه دسته تقسيم مي‌شود: کيسه هوايي محافظ سر، سر و سينه و سينه.

طرز عملکرد کيسه‌هاي هوايي
 

سيستم کيسه هوا شامل 3 بخش اصلي کيسه، حسگرها و ژنراتور توليد گاز است. کيسه هوا از نوعي الياف خاص نايلوني بسيار سبک ساخته شده که داراي قابليت‌هاي ويژه‌اي است و در بين فرمان، داشبورد، کنار درها و صندلي‌ها جاسازي مي‌شود. حسگر وسيله‌اي است که با درک موقعيت تصادف، فرمان پر شدن کيسه‌ هوا را ارسال مي‌کند و اين فرمان که عموما الکترونيکي است، باعث ايجاد يک انفجار در ژنراتور توليد گاز شده و گاز حاصل از اين انفجار باعث پر شدن کيسه هوا مي‌شود. ژنراتور توليد گاز هم بخشي از سيستم‌ کيسه هواست که در آن طي يک فرآيند شيميايي گاز نيتروژن توليد شده و اين گاز با فشار بالا باعث باز شدن کيسه قبل از برخورد سرنشين با فرمان، داشبورد، در و... مي‌شود.
هم به‌دردبخور، هم دردسرسازکيسه‌هاي هوايي مخصوصا انواع ترکيبي آنها تاکنون جان بسياري از افراد را نجات داده و از بروز بسياري از صدمات جلوگيري کرده است. طبق آمارهاي آمريکايي، بين سال‌هاي 1987 تا 2008 ميلادي، 25 هزار و 782 نفر به دليل وجود کيسه هوا روي خودرو از مرگ نجات يافتند. در سال 1996 نيز 600 مورد توسط اين کيسه‌ها از مرگ نجات يافتند اما در همين زمان 8 کودک که همه آنها به صورت نامناسبي در داخل خودرو قرار گرفته بودند جان‌شان را از دست دادند. بسياري از والدين نمي‌دانند که کيسه‌هاي هوا چگونه کار مي‌کنند و نمي‌دانند که متناسب با اين عملکرد، کودکان زير 12 سال خود را در کدام قسمت خودرو بنشانند. وقتي کودکان در صندلي جلوي خودرو بنشينند، کيسه‌هاي هوايي مي‌توانند به کودکان صدمات جدي وارد کرده و حتي کشنده باشند. خطر اين کيسه‌هاي هوا وقتي راننده 30 تا 35 سانتي‌متر دورتر از کيسه‌هاي هوا باشد، کمتر است. براي کاهش تعداد صدمات و مرگ و ميري که به وسيله کيسه‌هاي هوا ونگهداري ناصحيح کودکان ايجاد مي‌شود، رانندگان بايد از نکات ايمني خودرو مطلع باشند.

خطر کيسه هوا براي کودکان و نوزادان
 

ايمن‌ترين‌ جا براي کودکان 12 سال و پايين‌تر، صندلي عقب ماشين است. کيسه‌هاي هوايي مي‌توانند براي کودکان زير 12 سال خطرناک باشند. از آنجايي که کيسه‌هاي هوايي جانبي با سرعت بسيارزياد يعني سريع‌تر از يک چشم به هم زدن پر از باد مي‌شوند و اين قدرت مي‌تواند به شدت به کودکان زير 12 سال صدمه برساند، اگر کودکي در قسمت جلوي خودرو و به طور ناصحيح روي صندلي کودک نشانده شود و به داشبورد نزديک باشد، ممکن است در معرض صدمات جدي و مرگ باشد. نوزادان با صندلي کودک هرگز نبايد در صندلي جلوي خودرو با کيسه‌هاي هوايي جانبي قرار داده شوند، چرا که ممکن است هنگام باد شدن سريع، کيسه‌ هوا به شدت زياد به کودک برخورد کرده سبب صدمات جدي و حتي مرگ نوزاد شود. نوزادان زير يک سال و با وزن 9 کيلوگرم که سر و گردن‌شان قادر به تحمل نيروي ناشي از کيسه‌ هوا و تصادف نيست، بايد در صندلي کودک و در عقب خودرو قرار داده شوند. آنها همچنين در معرض خطر صدمه با کيسه‌هاي هوايي جانبي هستند. ايمني کودکان کمتر از 12سال وقتي به طور صحيح در صندلي عقب مي‌نشينند تا 29 درصد بيشتر مي‏شود، حتي اگر ماشين کيسه هوا نداشته باشد.

توصيه‌هايي به والدين
 

والدين بايد در مورد تعداد کيسه هوايي و محل آنها در خودروي خود کاملا اطلاع داشته باشند و نحوه عملکرد آنها را بدانند ايمن‌ترين جا براي کودکان صندلي مخصوص کودک و در عقب خودرو است که به طرز صحيح با کمربند بسته شده همچنين در عقب است، مخصوصا وقتي که خودرو داراي کيسه‌هاي هوايي جانبي براي سرنشينان است. کيسه‌هاي هوايي جانبي ايمني بزرگسالان را در تصادفات از کنار افزايش مي‌دهند اما کودکان در معرض خطر صدمات جدي هستند. حتي اگر خودروي شما مجهز به پيشرفته‌ترين نوع کيسه‌هاي هوايي است، باز هم ايمن‌ترين جا براي کودکان 12 ساله و پايين‌تر صندلي عقب ماشين است.

اگر قدتان کوتاه است...
 

بسياري از رانندگاني که توسط کيسه‌هاي هوايي جان خود را از دست مي‌دهند، افراد کوتاه‌‌قد و داراي جثه کوچک هستند. بستن کمربند ايمني و قرار دادن صندلي بسيار نزديک به فرمان سبب بروز خطرات بيشتر و صدمات با کيسه هوايي مي‌شود. اگر قدتان کوتاه است، تا جايي که ممکن است از فرمان دور شويد.

اگر سن‌تان بالاست...
 

افراد سالمند هم نظير ساير سرنشينان خودرو که در جلو مي‌نشينند، بايد به‌طور صحيح در صندلي بنشينند و تا جايي که ممکن است صندلي جلو را عقب ببرند.

اگر بارداريد...
 

خانم‌هاي باردار هنگام نشستن در خودرو بايد کمربند ايمني خود را ببندند ويک بخش کمربند بايد در زير شکم آنها قرار بگيرد. زنان باردار بايد مراقب باشند که هرگز کمربند را بالا يا روي شکم خود قرار ندهند. کمربند را از روي ران‌ها و لگن و زير شکم عبور داده و از روي شانه و بين دو سينه و گردن عبور دهند. وجود کيسه‌هاي هوايي جلو و جانبي بهترين ايمني را براي زنان باردار ايجاد مي‌کند اما در هر حال زنان هم بايد مانند ساير افراد احتياط کنند. بايد در وضعيت صحيح روي صندلي بنشينند و تا جايي که امکان دارد صندلي را عقب ببرند و مطمئن شوند که کمربند کاملا در هر جا و مکان محکم بسته شده است.

تاريخچه‌ کيسه‌هاي هوايي
 

در بسياري از کشورها وجود کيسه‌هاي هوايي جزو استانداردهاي جديد خودروها محسوب مي‌شود. کيسه‌هاي هوايي براي اولين‌بار به عنوان يک وسيله ايمني مکمل کمربند در هواپيما مورد استفاده قرار گرفت ولي اندکي بعد استفاده از آن در خودروها رونق گرفت. در سال‌هاي اوليه نصب اين کيسه‌ها اختلاف نظرهايي در خصوص کارايي آنها بين متخصصان به وجود آمد و حتي گزارشاتي مبني برکشته شدن تعدادي از کودکان ارايه شد که به تدريج و با انجام آزمايشات متعدد بسياري از اشکالات رفع شد و روي امنيت بيشتر سرنشينان خودرو تحقيقات بيشتري صورت گرفت. در سال 1968 فردي به نام آلن برد تکنولوژي حسگر را براي اين کيسه‌ها طراحي کرد. حسگر و سيستم ايمني اولين سيستم کيسه‌هاي هوايي الکترومکانيکال در خودرو در جهان بود. اما قبل از آن يعني در سال 1950 واترليندرر آلماني و جان هدريک آمريکايي سيستم‌هاي هوايي فشرده را براي کيسه‌هاي هوايي تعريف کردند که با تماس يا توسط راننده کنترل مي‌شدند. کم‌کم محققان فهميدند که هواي فشرده نمي‌تواند با سرعت کافي وارد کيسه هوا شود. در سال 1953 بالش‌هاي ايمني در خودرو که با سرعت باد مي‌شد، مورد استفاده قرار گرفت. در سال 1971، کمپاني فورد کيسه‌هوايي را که با سرعت باز مي‌شد، طراحي کرد. شرکت ژنرال موتورز اين کيسه هوايي را در اتومبيل شورلت امتحان کرد. در سال 1973 تورونادو اولين ماشين داراي کيسه‌ هوايي سرنشينان بود که براي فروش به عموم عرضه شد. از سال 1998 اين کيسه‌ها براي همه خودروها ضروري شد.
منبع:www.salamat.com